Krantenartikel: Cortisol wordt wel bestempeld als het stresshormoon…..
- Dit onderwerp bevat 1 reactie, 2 deelnemers, en is laatst geüpdatet op 6 jaren, 1 maand geleden door
.
- Berichten
Vandaag (14-6-2019) in het Noord-Hollands Dagblad een duidelijk artikel over Cortisol
Omdat het artikel niet zonder wachtwoord te lezen is, heb ik hier de gekopieerde tekst:
Cortisol wordt wel bestempeld als het stresshormoon, maar een stressreactie begint in onze hersenen
Cortisol staat bekend als het stresshormoon. Wie continue stress heeft, maakt te veel cortisol aan wat negatieve lichamelijke gevolgen kan hebben, zoals geheugenproblemen, angststoornissen en depressie, maar ook overgewicht en hart- en vaatziekten. Toch zijn stress en cortisol niet hetzelfde, benadrukt hoogleraar Onno Meijer van het LUMC. Hij bestudeert de werking van cortisol in het lichaam, en onderzoekt hoe die werking kan worden nagebootst met medicijnen zonder dat er zware bijwerkingen optreden.
Cortisol wordt wel bestempeld als het stresshormoon, maar een stressreactie begint in onze hersenen, stelt Onno Meijer. Niet in onze bijnieren waar het hormoon cortisol wordt aangemaakt. In het brein gaan signalen via de zenuwcellen in de hypothalamus naar de hypofyse die aan de onderkant van de hersenen zit. Daar wordt het hormoon ACTH aangemaakt dat via ons bloed bij de bijnieren terechtkomt waar vervolgens cortisol wordt geproduceerd.
Cortisol heeft een belangrijke functie bij de bescherming tegen de gevolgen van ziekte, verwonding of stress. We zouden doodgaan in een stressvolle situatie als we geen cortisol aanmaken, vertelt Meijer. Mensen bij wie de aanmaak van cortisol te traag is (Ziekte van Addison) moeten dan ook veelal hun hele leven cortisol toegediend krijgen.
„Het ondersteunt de stressreactie, maar remt deze ook”, legt Meijer uit. Cortisol zorgt er onder meer voor dat de werking van adrenaline in het lichaam wordt afgeremd, terwijl het de lever ’vertelt’ om suikers en vetten te gaan aanmaken waar het lichaam een tijdje op kan teren om gevaar te ontwijken. Het is dus handig als we bijvoorbeeld moeten wegrennen van iets dat ons in gevaar brengt omdat ons lichaam dan suikers en vetten (energie) nodig heeft.
Lichamelijke reactie
Stress wordt vandaag de dag regelmatig gezien als iets dat het gevolg is van te veel werken, deadlines en relatie- of financiële problemen. Het kan vervolgens leiden tot een burn-out of depressie. Toch is stress niet alleen een emotionele, maar vooral een lichamelijke reactie die optreedt in situaties waarbij ons lichaam plotseling een grote aanpassing moet doen.Cortisol is niet de enige stof die we aanmaken in zo’n situatie, ook adrenaline komt dan vrij. De adrenaline komt nog voor de cortisol en zorgt ervoor dat we direct kunnen reageren op een bedreiging of andere stressvolle situatie. Daarna duurt het circa vijf tot tien minuten voordat de bijnieren veel cortisol gaan afgeven.
Stress ontstaat in ons lichaam bij dreiging, gevaar en lichamelijk letsel, maar bij psychische stress treedt er in het lichaam een vergelijkbare reactie op als bij fysieke stress (gevaar). Bij psychische stress doen we meestal alleen niet zoveel met de vetten en suikers die worden aangemaakt door de lever. „Als je op de bank zit en je zorgen maakt over de hypotheekrenteaftrek of een echtscheiding”, noemt Meijer als voorbeeld. De suikers en vetten in het bloed worden dan omgezet in lichaamsvet. Je kunt dus dikker worden van te veel mentale stress en zelfs overgewicht erdoor ontwikkelen. Meijer benadrukt er wel bij dat dit niet bij iedereen gebeurt. De gevolgen van langdurig te veel cortisol in het lichaam verschillen per persoon. De zwakke plekken in ons lichaam zijn het meest kwetsbaar als we te veel cortisol aanmaken. Wie aanleg heeft om dikker te worden, kan overgewicht ontwikkelen terwijl iemand met broze botten of aanleg voor hart- en vaatziekten juist tegen deze problemen aanloopt. „Cortisol versterkt processen”, zegt Meijer. „Het is een soort smeerolie.”
Synthetisch
Cortisol wordt niet alleen in het lichaam aangemaakt, synthetische varianten van het hormoon bestaan ook en worden verwerkt in ontstekingsremmende medicatie. Het wordt ingezet tegen ziekten zoals astma en reuma, maar het zit soms ook in ontstekingsremmende crèmes. Patiënten met kanker krijgen vaak het middel prednison of dexamethason voorgeschreven wat ook synthetische vormen van cortisol zijn. Deze medicijnen kunnen echter vervelende bijwerkingen hebben, zoals overgewicht en vetophopingen, broze botten, infecties en depressies.Door onderzoek te doen naar de manier waarop cortisol in ons lichaam werkt, voorziet Meijer dat hij ook de bijwerkingen van medicijnen kan tegengaan en nieuwe geneesmiddelen kan ontwikkelen tegen andere ziekten en aandoeningen. Samen met zijn collega Patrick Rensen (LUMC) werkt hij nu bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een synthetische variant van cortisol dat kan worden ingezet als medicijn om het vet in de lever af te breken en daarmee leververvetting (steatose) tegen te gaan. Het middel moet ervoor zorgen dat de lever vet, dat al in het orgaan zit, gaat afgeven net zoals ’echt’ cortisol dit zou stimuleren, maar tegelijkertijd voorkomt het middel juist dat de lever nog extra vet gaat aanmaken.
Receptoren
De reden dat cortisol zoveel verschillende klachten kan veroorzaken, komt doordat cortisol toegang heeft tot alle cellen in ons lichaam. In de cellen zitten receptoren die reageren op cortisol. Meijer onderzoekt ook of er synthetische stoffen zijn die lijken op cortisol en die op een vergelijkbare manier aan de receptoren binden, maar die de receptoren niet – of maar deels – aanzetten tot activiteit.Het blokkeren van receptoren zou met name goed kunnen werken in de hersenen van mensen die ernstige vormen van emotionele stress ervaren, zoals bij posttraumatische stress of angststoornissen. Zij verkeren daardoor eigenlijk in een constante staat van alertheid voor gevaar en hebben dus veel stress in hun lichaam. Door de cellen minder gevoelig te maken voor cortisol is de verwachting dat de stress bij deze mensen verminderd kan worden en ook de negatieve gevolgen van stress kunnen worden aangepakt of voorkomen.
Dank je wel voor het delen!
- Je moet ingelogd zijn om op dit onderwerp te reageren.
